Normal şartlarda her iki göz birbiri ile uyum içerisinde çalışır. Her iki gözün görme akslarının uyumunu bozulması sonucu gözlerin pozisyonunda sapma meydana gelir. Bu durum şaşılık olarak adlandırılır. Şaşılık sadece estetik bir bozukluk değil, aynı zamanda görme fonksiyonlarını da  bozarak göz tembelliği ve binoküler görme yeteneği (derinlik hissinin kaybı) kaybına yol açan önemli bir klinik tablodur. Şaşılığı olan bireyler toplum tarafından olumsuz yönde algılanmakta, zorbalığa maruz kalmaktadır. Bu da kişilerin sosyal statülerini ve psikolojik durumlarını etkilemektedir.

Şaşılık gelişimi sıklıkla yaşamın ilk yıllarında olur. Odaklama, binoküler tek görme, akomodasyon ve verjans gibi fizyolojik reflekslerin yerleştiği bu dönemde, görmeyi ve göz hareketlerini engelleyen nedenler, şaşılığın oluşmasını sağlar. Şaşılığa neden olan en önemli nedenler şunlardır:

1. Optik bozukluklar: Kırma kusurları, özellikle hipermetropi şaşılığın gelişiminde önemli rol oynar. Hipermetroplar yakını net görebilmek için normalden daha fazla odaklama yapmak zorunda kalırlar. Aşırı odaklama sonucunda gözlerde içe kayma eğilimi doğar. Miyoplar ise yakını odaklama yapmadan net görebildikleri için konverjans yapma gereğini duymazlar ve bunlarda dışa doğru sapmalar daha sık gelişir. Odaklama ve konverjans arasındaki ilişkinin bozulduğu durumlarda, özelllikle bir de kırma kusuru varsa, şaşılık gelişimi kaçınılmaz olacaktır.
2. Duyusal bozukluklar: İki gözdeki görüntüleri birleştiren mekanizmalardaki bozukluklarda şaşılığa yol açabilir. 
3. Göz çukuru ve göz dışı kas anomalileri: Göz çukuru ve gözü hareket ettiren kaslardaki anatomik değişiklikler, göz kaslarının aşırı veya az çalışması şaşılığa yol açabilir. 
4. Nörolojik ve innervasyonel etkenler: Göz kaslarının fonksiyonlarını etkileyen sinir veya beyin merkezli bozukluklar sonucu şaşılık gelişebilir. Özellikle erişkin hastalarda şaşılığın en sık rastlanan nedenlerindendir.  
5. Heredite: Gerek kırma kusurları gerekse anatomik faktörler üzerinden şaşılığa yol açan etkenlerin aile bireylerine aktarılmış olması olasıdır.

Yenidoğan bebeklerde görme gelişimi hayatın ilk 3- 4 ayında ivme kazanmaktadır. Bu ayları tamamlamış bir bebeğin annenin yüzüne odaklanması ve ona gülümsemesi beklenir. Bu tarihten önce fovea (sarı nokta) gelişimi tamamlanmadığından, bebekler odaklama yapamazlar. Bu nedenle hayatın ilk üç dört ayında görülen şaşılıkların geçici olması muhtemeldir. Eğer odaklama refleksi geliştikten sonra şaşılıktan şüpheleniliyorsa, göz hekimi muayenesi şarttır. 

Şaşılık yatay, dikey veya döngüsel yönde olabilir. Hatta bu yönlerin kombinasyonu şeklinde de karşımıza çıkabilir. En sık görülen şaşılık tipleri içe (esotropya) ve dışa (ekzotropya) şaşılıklardır.

Ayrıca tek bir gözde olabildiği gibi her iki gözde de şaşılık olabilir. Şaşılığın hep bir gözde olması kayan gözde göz tembelliği gelişimini tetikler. Şaşılığın her iki gözde olması (bazen sağ bazen sol gözde) durumunda şaşılığa bağlı göz tembelliği gelişmez.

Şaşılık tedavisi

Şaşılık hem görme keskinliğinde hem de binoküler tek görme yetisinde telafisi mümkün olmayan kayıplara neden olabilir. Görsel beklentinin sınırlı olduğu olgularda ise estetik düzelme kişinin psikolojik ve sosyal hayatına olumlu katkı yapmaktadır. Şaşılığı olan birayler gerek akranları gerekse toplum tarafından negatif ayrımcılığa uğramaktadır. Bu da kişilerin motivasyonunu, toplum içerisindeki rolünü ve psikolojik durumunu olumsuz etkilemektedir.

Şaşılık tedavisinde öncelikle altta yatan bir neden var ise ona yönelik planlama yapılmaktadır. Beraberinde olan göz tembelliğinin tedavisi hayati öneme sahiptir.

Şaşılık cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilebildiği gibi, olguların önemli bir kısmına cerrahi gerekli olmaktadır.

Özellikle hipermetropisi olan içe şaşılıkların önemli bir kısmı gözlük tedavisine olumlu yanıt vermektedir. Dışa şaşılık olgularında ise yine miyopik gözlük tedavisi ile olguların kaymayı kontrol yeteneği arttırılmaya çalışılıp cerrahi tedavi ötelenebilir. Uygun olgularda prizma tedavisi ve Botolinum toksin tedavisi iyi sonuçlar verebilir.

Cerrahi dışı tedavilerden sonuç alınamayan olgularda cerrahi tedavi uygulanmaktadır.